انواع اوراق قضائی

فرق میان درخواست و دادخواست :
درخواست به معنای تقاضا و عریضه است كه ممكن است شفاهی و یا مكتوب باشد و با آن حقی مطالبه می شود.
هر گاه درخواست به شكل خاصی در برگ دادخواست نوشته و تقدیم شود به آن دادخواست
می گویند . اصولاً دادخواست وسیله رسمی احقاق حق است كه به مراجع قضائی تقدیم و توسط مراجع رسیدگی می شود.

برگه اظهار  نامه  :
اظهار نامه اوراقی است كه هر كس می تواند قبل از تقدیم دادخواست حق خود را به وسیله آن از دیگری مطالبه نماید به شرط اینكه موعد مطالبه رسیده باشد . اظهار نامه مانند دادخواست به صورت اوراق چاپی مخصوص در اختیار مردم گذاشته می شود تا هر كس بتواند اظهاراتی كه راجع به معاملات و تعهدات خود به دیگری دارد به طور رسمی به وی ابلاغ نماید . اظهار نامه توسط اداره ثبت اسناد و املاك كشور یا دفاتر دادگاهها ابلاغ می گردید، که جدیداً توسط اداره پست انجام می شود .

برگه اخطاریه :
دعوتنامه ای است كه به وسیله آن طرفین پرونده یا گواهان یا سایر اشخاصی كه حضور آنها در دادگاهها مهم است در دعاوی حقوقی ( مدنی ) به مراجع قضایی فراخوانده می شوند.
برای سهـولت كار برگ اخطاریه به صورت چاپی تهیه و در مرجع قضایی مورد استفاده قرار می گیرد که شامل نام اخطارشونده، نام پدر، شهرت، پیشه و اقامتگاه اخطار شونده، محل حضور، وقت حضور، علت حضور و …  می باشد و توسط مامور ابلاغ، به طرفین دعوا ابلاغ می گردد.

برگه احضار نامه یا احضاریه :
ورقه ای رسمی است كه در آن قاضی به حضور كسی ، اعم از متهم یا مطلع ، یا گواه به دادگاه و مراجع قضایی امر كرده باشد در صورتی كه در احضاریه قید شده باشد كه نتیجه عدم حضور جلب خواهد بود چنانچه احضار شونده در مدت مقرّر خود را به مرجع قضائی ( احضار كننده ) معرفی نكند جلب خواهد شد.
احضارنامه در دو نسخه فرستاده می شود، یك نسخه را متهم گرفته و نسخه دیگر را امضاء كرده به مأمور احضار رد می كند.
ماده 86 قانون آئین دادرسی کیفری احضار شاهد از طرف قاضی را جایز دانسته است ـ اشخاصی كه حضور پیدا نكرده و گواهی عدم حضور هم نفرستاده باشند به دستور قاضی جلب می شوند.
در سر برگ احضاریه كلاسه پرونده بایستی قید شود تا در موقع پیوست نمودن آن به پرونده معلوم شود كه مربوط به كدام پرونده است.
اگر در امور جزایی ابلاغ احضاریه به واسطه معلوم نبودن محل اقامت ممكن نشود و به طرق دیگری هم ممكن نگردد با تعیین وقت رسیدگی، متهم یك نوبت به وسیله یكی از روزنامه های كثیرالانتشار یا محلی احضار می شود . تاریخ نشر آگهی تا روز دادرسی كمتر از یك ماه نباید باشد.

برگ جلب :
جلب متهم به موجب برگ جلب به عمل می آید و باید به متهم ابلاغ شود . برگ جلب توسط مقام قضایی صادر كننده دستور جلب امضاء می شود.

برگه داد نامه :
منظور از دادنامه فرم مخصوصی است كه قوه قضائیه آن را دراختیار محاكم قرار می دهد و احكام دادگاهها یا قرار برروی آن تایپ شده و به امضاء دادرس می رسد.

برگه اجرائیه :
برگ اجرائیه نوع دیگری از برگ دادخواست می باشد که درآن نام،  نام خانوادگی و محل اقامت محكوم له و محكوم علیه، مشخصات حكم و موضوع آن و اینكه پرداخت اجراء بعهده محكوم علیه می باشد نوشته شده و به امضاء رئیس دادگاه و مدیر دفتر رسیده و به مهر دادگاه مهمور و برای ابلاغ فرستاده می شود.
برگهای اجرائیه به تعداد محكوم علیهم به علاوه دو نسخه صادر می شود.
یك نسخه آن در پرونده دعوی و نسخه دیگر پس از ابلاغ به محكوم علیه در پرونده ‌اجرائی بایگانی و یك نسخه نیز در موقع ابلاغ به متهم ابلاغ می شود.

در اجرای احكام مدنی رعایت نكات زیر ضروری است :

هیچ حكمی از احكام دادگاههای دادگستری به موقع اجراء گذارده نمی شود مگر اینكه قطعی شده و یا قرار اجرای موقت آن صادر شده باشد . احكام دادگاههای دادگستری وقتی اجراء می گردند كه به محكوم علیه یا وكیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محكوم له یا نماینده و یا قائم مقام قانونی او كتباً این تقاضا را از دادگاه نماید.
صدور اجرائیه با دادگاه نخستین است ، حكمی كه موضوع آن معین نیست قابل اجراء نمی باشد.

برگه واخواست :
نوع دیگری از برگ دادخواست ، واخواست هست.
اگر متعهد سفته در سر رسید از پرداخت مبلغ مندرج در آن امتناع كند دارنده سفته مخیر است به موجب نوشته ای كه واخواست یا اعتراض عدم تادیه نامیده می شود به مدت 10 روز از تاریخ وعده سفته اعتراض خود را به عمل آورد.
برگ واخواست ورقه چاپی رسمی بوده و تمبر قانونی به آن الصاق و ابطال می گردد.